Najpopularniejsze bazy danych – rodzaje baz danych

Zastanawiasz się jakie są rodzaje baz danych i które z nich są najpopularniejsze? Nie istnieje jeden podział tych zbiorów usystematyzowanych informacji – wszystko zależy od tego, w jakim ujęciu się na nie spojrzy. Oto przegląd najczęściej stosowanych klasyfikacji baz danych, jak również najpopularniejszych systemów wykorzystywanych obecnie w świecie IT.

Co to jest baza danych

Zacznijmy od podstaw, a więc od tego, czym jest baza danych. To pojęcie, które jest jednym z fundamentalnych w świecie IT. W ten sposób określa się zbiór usystematyzowanych informacji, które są przechowywane w systemie informatycznym i mają elektroniczną formę.

Bazy danych:

• są sterowane najczęściej z poziomu systemu zarządzania bazami danych,
• są zwykle umieszczane w szeregu tabel, w wierszach i kolumnach – dzięki temu możliwe jest sprawne przetwarzanie informacji, jak również tworzenie prostych i bardzo zaawansowanych zapytań,
• wykorzystują dedykowane języki tworzenia zapytań, np. takie jak SQL.

Ważne jest również to, że bazy danych, w przeciwieństwie do arkuszy kalkulacyjnych, nie są przeznaczone do obsługi przez jednego uczestnika. Mają być z założenia dostępne dla szerszego grona klientów, co przekłada się na strukturę, funkcjonalność, a także sposób obsługi baz danych.

Pierwsze bazy danych pojawiły się jeszcze w latach 60. ubiegłego stulecia, jednak od czasów, kiedy informatyka „stawiała swoje pierwsze kroki” upłynęło już kilka dekad. W tym czasie w świecie baz danych nastąpiły rewolucyjne zmiany, a wraz z nimi drastycznie zwiększyły się możliwości operacyjne oraz analityczne.

Jakie są rodzaje baz danych?

Rodzaje baz danych są bardzo zróżnicowane, a ich klasyfikacja zmienia się na przestrzeni czasu – m.in. wraz z pojawianiem się nowych usług i koncepcji, np. chmury obliczeniowej czy automatyzacji. Można jednak wskazać kilka podstawowych rodzajów baz danych.

Rodzaje baz danych ze względu na miejsce przechowywania

W tym ujęciu można wyróżnić:

• lokalne bazy danych – to te najprostsze, mające dość wąski zasięg i ulokowane na fizycznym serwerze, który znajduje się najczęściej na terenie siedziby firmy czy organizacji. Zazwyczaj takie lokalne bazy będą się zawierały w jednej tabeli, a użytkownik będzie nanosił dane do nich w bezpośredni sposób;
• bazy typu klient-serwer – w takich systemach baza najczęściej znajduje się na oddzielnym serwerze, a dostęp do niej jest realizowany z innych komputerów bądź pozostałych urządzeń końcowych. W tym modelu najczęściej pojawia się serwer pośredniczący, który zwiększa bezpieczeństwo danych i zapewnia możliwość korzystania z zasobów wielu użytkownikom jednocześnie bez konfliktów uprawnień czy nadpisywania informacji.

Podział baz danych ze względu na architekturę

W tym kontekście wyróżnia się:

• jednowarstwowe bazy danych – to te, w których użytkownik ma bezpośredni kontakt z programem udostępniającym informacje i może natychmiast wprowadzić zmiany,
• wielowarstwowe bazy danych – w tym modelu klient kontaktuje się z serwerem, korzystając z odpowiednich sterowników.

W większości przypadków stosowane są jednowarstwowe bazy, które nie obciążają w tak dużym stopniu oprogramowania po stronie klienta, a jednocześnie usprawniają pracę.

Rodzaje baz danych ze względu na strukturę danych

To najczęściej stosowany podział baz danych. Można wymienić:

• proste (kartotekowe) bazy danych, w których każda tablica danych stanowi oddzielny dokument i nie współpracuje z pozostałymi znajdującymi się w zasobach. Takie bazy danych są stosowane właściwie wyłącznie „analogowo”, a jednym z przykładów takiego rozwiązania może być np. spis książek czy książka telefoniczna;
• relacyjne bazy danych – zyskały na popularności w latach 80-tych. W tym systemie elementy są organizowane jako zbiór tabel z kolumnami oraz wierszami, które mogą ze sobą współpracować i wymieniać informacje. To dla tych baz danych jest przeznaczony standard SQL;
• obiektowe bazy danych – zostały zaprezentowane w latach 90-tych XX wieku. W tych bazach, zgodnie z nazwą, dane mają postać obiektów, co pozwala uprościć i skrócić kod oprogramowani tworzącego system baz danych;
• rozproszone bazy danych – to takie, które składają się z danych, które znajdują się na co najmniej dwóch różnych komputerach. Mogą one znajdować się w jednym budynku lub w zupełnie innych lokalizacjach,
• strumieniowe bazy danych – to takie, w których informacje są zaprezentowane w postaci strumieni. Jest to rozwiązanie, które jeszcze nie zostało dopracowane do tego stopnia, aby mogło być powszechnie stosowane w obszarach komercyjnych.

Inne rodzaje baz danych

Można również wymienić inne rodzaje baz danych:

• hurtownie danych – są one przeznaczone przede wszystkim do współpracy z oprogramowaniem analitycznym, np. takim klasy business intelligence. Pozwalają na bardzo szybkie wysyłanie zapytań i wykonywanie pogłębionych analiz powiązań i zależności między informacjami;
• bazy danych NoSQL – a zatem nierelacyjne bazy danych. Pozwalają one na przechowywanie i przetwarzanie danych, które nie zostały usystematyzowane. Są przydatne zwłaszcza w kontekście aplikacji internetowych;
• chmurowe bazy danych – to te, które dają zdalny dostęp do informacji przechowywanych na dedykowanej platformie. Działają w tradycyjnym modelu, a także w systemie DBaaS,
• wielomodelowe bazy danych – łączą one różne rodzaje baz danych w ramach jednego systemu zarządzania i mogą przetwarzać jednocześnie zróżnicowane typy informacji,
• samoczynne bazy danych – są uznawane za najbardziej innowacyjne i najbardziej samodzielne, ponieważ wykorzystują do zarządzania elementy sztucznej inteligencji, samodzielnie się optymalizując, tworząc kopie zapasowe i wykonując inne rutynowe czynności bez ingerencji administratora.

Najpopularniejsze systemy baz danych

Powyższy opis przedstawia jedynie rodzaje baz danych. Jakie są jednak najpopularniejsze systemy baz danych? Oto przegląd darmowych i komercyjnych rozwiązań, które są obecnie powszechnie wykorzystywane.

W obszarze komercyjnym można wymienić:

• Microsoft SQL Server – to jedna z popularniejszych platform typu klient-serwer. Jest ona także dostępna w darmowej wersji,
• Oracle, czyli MySQL w wersji komercyjnej,
• Informix,
• DB2,
• Sybase – te rozwiązania obejmują m.in. hurtownie danych, systemy wspomagania decyzji, jak również inne zaawansowane narzędzia.

Darmowe systemy baz danych to m.in.:

• MySQL – najpopularniejsze rozwiązanie na rynku, rozwijane również w wersji niekomercyjnej przez Oracle. To system, z którego można korzystać na bazie licencji GPL. Jeżeli jednak planowane jest zastosowanie komercyjne, należy dokonać zakupu takiej właśnie licencji;
• FireBird – to również oprogramowanie stworzone do zarządzania bazami relacyjnymi. Bazą do jego powstania był kod źródłowy InterBase 6.0;
• PostgreSQL – jest systemem przeznaczonym do zarządzania bazami relacyjnymi.

Jak dobrać odpowiedni rodzaj bazy danych i system zarządzania

Trudno jest wskazać jedno dobre rozwiązanie, gdy chodzi o rodzaj baz danych czy system zarządzania. Wszystko zależy od:

• przewidywanej ilości danych, które mają być przetwarzane oraz ich rodzaju,
• celów tworzenia baz danych i oprogramowania, które ma działać w oparciu o nią,
• potrzeb i możliwości związanych z administrowaniem bazą danych,
• potrzebą skalowalności rozwiązań, a zatem możliwości poszerzania bazy danych i jej funkcjonalności wraz z rozwojem projektu.

Można jednak oczekiwać, że w kolejnych latach – również z uwagi na rozwój rozwiązań z zakresu analityki danych – na popularności będą zyskiwać chmurowe bazy danych, jak również te zaliczane do kategorii samoczynnych. To właśnie one zapewniają najlepsze możliwości odnośnie do przetwarzania i analizowania danych i największą wydajność. Warto zatem przyjrzeć się wszystkim dostępnym rozwiązaniom, a swój wybór skonsultować ze specjalistami z branży.

Masz pytania lub szukasz idealnego rozwiązania dla swojej firmy?

Umów sie na bezpłatną konsultację poprzez formularz na naszej stronie i uzyskaj specjalistyczne informacje dopasowane do Twoich potrzeb.